KLASA VII

TEMAT: Wpływ zmian politycznych i gospodarczych po 1989 roku na strukturę zatrudnienia.

Dla analizy struktury zatrudnienia najczęściej przyjmuje się podział gospodarki na 3 główne działy:

• rolnictwo – wytwarzanie żywności w naturalny sposób, tj. poprzez uprawę roślin, chów i hodowlę zwierząt; także pozyskiwanie istniejących zasobów przyrody ożywionej, np. ryb i owoców morza (rybołówstwo) czy zwierzyny łownej i runa leśnego (łowiectwo, leśnictwo); ponadto rolnictwo dostarcza również surowców dla przemysłu (skóry, kości, drewna, biomasy);
• przemysł – wytwarzanie dóbr materialnych na dużą skalę; odbywa się poprzez pozyskiwanie surowców mineralnych oraz ich przetwarzanie, stąd podział na przemysł wydobywczy oraz przetwórczy; do przemysłu można też zaliczać budownictwo;
• usługi – nieprodukcyjna działalność człowieka mająca na celu zaspokojenie potrzeb innych ludzi lub firm, instytucji, organizacji; najczęściej dzielone są na usługi materialne (handel, naprawy, przewozy, turystyka, telekomunikacja, bankowość itp.) i niematerialne (edukacja, służba zdrowia, administracja, wojsko, policja, straż pożarna itp.).

W przełomowym  roku 1989 przeszliśmy z centralnie sterowanej gospodarki socjalistycznej na gospodarkę rynkową, w której liczy się przede wszystkim opłacalność działania firm. Upadło wiele nierentownych państwowych zakładów przemysłowych, a inne były prywatyzowane i restrukturyzowane. Wszystko to doprowadziło do zmniejszenia zatrudnienia w przemyśle Jednocześnie stale trwały przemiany w polskiej gospodarce mające na celu m.in. ściągnięcie kapitału zagranicznego, który przyczyniłby się do tworzenia nowych miejsc pracy. Wiele fabryk zostało przeniesionych z Europy Zachodniej do Polski ze względu na tańszą siłę roboczą. Aby zachęcić inwestorów zagranicznych, utworzone zostały Specjalne Strefy Ekonomiczne, w których na preferencyjnych zasadach (zwolnienie z podatku dochodowego) można prowadzić działalność gospodarczą. A po przystąpieniu do Unii Europejskiej w 2004 roku staliśmy się jeszcze bardziej dostępni dla zagranicznego biznesu. Dzięki temu zatrudnienie w przemyśle nieco wzrosło i ustabilizowało się.

ZADANIE

Przypomnij sobie, gdzie pracują twoi rodzice oraz inne osoby dorosłe z rodziny, z sąsiedztwa czy spośród znajomych. Każdą z osób zakwalifikuj do jednego z trzech głównych działów gospodarki.